Ik ben met mijn zus door mijn moeder opgevoed. Mijn moeder is erg modern, maar hoewel ze voor bijna alles open stond, heb ik haar nooit vragen gesteld over seks. Het blijft toch een gevoelig onderwerp en ik vond het zelf niet fijn om dat te moeten bespreken met mijn moeder. Mijn zus en ik maakten wel vaak grapjes over het onderwerp, maar mijn moeder ging daar nooit op in. Ze heeft nooit de behoefte gehad zich te bemoeien met mijn seksleven en ik heb dat altijd prima gevonden.
Ik weet nog wel dat ik als puber altijd het jongerentijdschrift Break Out! las waarin ook een column te vinden was met vragen over seks en twee pagina’s waarop je een jongen en een meisje naakt zag staan. Ik heb heel veel gelachen met vriendinnen over de belachelijke vragen en foto’s die we zagen, maar leerde er tegelijkertijd onbewust toch ook wel van.
Vrouwen en seksualiteit zijn twee aparte dingen in de Turks-Islamitische cultuur waar ik deel van ben. Samen in één zin kunnen ze alleen al voor oproer kunnen zorgen. Een vrouw hoort rein te blijven totdat ze is getrouwd. Ik heb verhalen gehoord dat er vroeger op de huwelijksnacht ook daadwerkelijk gecontroleerd werd of de vrouw nog als maagd het huwelijk was ingetreden en waarschijnlijk gebeurt dit nog in bepaalde dorpen. Zelfs in een modern land als Nederland horen we nog te vaak over incidenten die te maken hebben met eerwraak, een vreselijk fenomeen als je het mij vraagt.
Omdat een vrouw een biologische klok heeft, pushen de meeste Turkse ouders hun dochter al vanaf hun 18de om te gaan trouwen. Ben je na je 25ste nog niet getrouwd dan heb je al een stempel dat je ongewenst bent, want waarom zou je anders nog niet getrouwd zijn? Na je 30ste ben je gewoon een hopeloos geval.
Alle Turkse meisjes die ik ken van vroeger zijn al getrouwd, dat is heel normaal. Het feit dat ik ervoor kies om door te studeren en mij te focussen op mijn carrière is weer heel ongewoon in mijn cultuur. Mijn negatieve houding jegens mijn cultuur komt o.a. door dit soort onterechte houdingen tegenover vrouwen.
Ik ben één jaar verloofd geweest met een Turkse man en ik had dus al getrouwd geweest kunnen zijn, als alles was doorgegaan. Bepaalde omstandigheden hebben ervoor gezorgd dat ik wakker werd en van mijn roze wolkje naar beneden viel, en gelukkig maar! Wat zou ik nu spijt hebben als ik met zo’n ‘foute’ man was getrouwd. Het kan zo zijn dat het niet in de sterren staat voor mij om te trouwen, en dat kan ik accepteren. Ik zal mij echter nooit aanpassen aan anderen, gewoon om maar aan de Turkse normen te voldoen en niet zoals ze zeggen ‘over te blijven’. Het moet goed zitten en anders hoeft het voor mij niet.
Het woord slet zie ik als een erg negatief scheldwoord. Het wordt naar mijn mening gebruikt voor een vrouw die geen eigenwaarde heeft en zich losbandig gedraagt met betrekking tot mannen. Een ‘makkelijke’ meid of vrouw is een slet.
Een kennis van mijn moeder staat in mijn omgeving bekend als slet. Dit komt omdat ze een succesvolle zakenvrouw is, alleenstaande moeder en zich uitdagend kleedt, altijd opgedoft is en zich niet aan de normale regels van de Turkse cultuur houdt. Zo is het normaal om je op te tutten voor een bruiloft, maar een strakke, weinig verhullende rode jurk aantrekken en flirten met mannen van andere vrouwen wordt niet geaccepteerd. Nog een onuitgesproken regel is dat vrouwen niet roken en of drinken in het bijzijn van mannen. Dat is niet ‘vrouwelijk’. Zij doet dit wel ongegeneerd.
Ik vind dit stempel onterecht en te streng. Een vrouw zou net als een man zelf mogen weten wanneer en met wie ze een drankje of sigaretje wilt doen. De bovengenoemde vrouw zou in de Nederlandse cultuur als een zelfverzekerde spontane vrouw gezien worden. Waarom wordt er zo op haar neergekeken (vooral door vrouwen) in de Turkse cultuur? Is het jaloezie? Ik durf het niet te zeggen.
In mijn cultuur wordt aangenomen dat jongens en mannen ervaring opdoen in hun jongere jaren. Daar is dan weer helemaal niets mis mee. Er treft ze geen blaam en ze krijgen er geen slechte reputatie door. Ze doen dit dan ook volop en worden daardoor vaak aangezien voor player. De meisjes waarvoor ze in hun jongere jaren gaan, verschillen als dag en nacht met de vrouw waarvoor ze uiteindelijk zullen kiezen om mee te trouwen. Zo zoeken ze meisjes uit de meest verschillende culturen vooral om mee uit te gaan, maar eindigen ze uiteindelijk getrouwd met een Turks meisje die het liefst nooit uitgaat of een wild verleden heeft. Als ze daarvoor een Turks maagdelijk meisje helemaal uit Turkije naar Nederland moeten halen, doen ze dat graag. Alles voor de goede naam.
Niet elke Turkse jongen zal een player zijn maar ik weet (ook uit ervaring) dat de meerderheid van Turkse mannen wachten tot rond hun 30ste om de ideale vrouw te vinden en uiteindelijk te settelen. zelfs dan blijven ze hun vrouw niet altijd trouw. In tegenstelling tot de vrouwen uit mijn cultuur is het dus voor de mannen helemaal niet erg, en juist normaal, om ‘oud’ te trouwen. Dit ontzettend grote verschil in wat normaal is voor een Turkse jongen en wat normaal is voor een Turks meisje is te groot naar mijn mening. De religie speelt hier vast en zeker een grote rol in (vrouwen moeten als maagd het huwelijk intreden) maar ik vind dat geen goed excuus voor het feit dat het doen en laten van Turkse vrouwen zo kritisch bekeken wordt en dat van mannen niet.
Wanneer wil ik me sexy voelen of niet? Dat ligt helemaal aan de situatie. Zo geef ik bijvoorbeeld drie dagen in de week les aan tieners en heb ik absoluut niet de behoefte me sexy te voelen voor de klas, liever niet juist! Wanneer ik werk ga ik voor presentabel. Ga ik wat leuks doen met vriendinnen, zoals shoppen, uit eten, een drankje doen of een avondje uit, dan heb ik wel de behoefte om mij sexy te kleden. In plaats van een brave broek en een truitje zoals ik op het werk draag, kies ik tijdens dit soort uitstapjes sneller voor een jurkje of rokje en een truitje met net iets meer inkijk dan gewoonlijk. Make-up gaat van naturel kleurtjes naar een opvallende rode lipstick of mooi opgemaakte smokey eyes.
Wanneer ik mijn ‘sexy’ outfit aanheb, mijn make up goed zit en ik mijn haren mooi los laat vallen, durf ik me te laten zien aan de wereld omdat ik me zeker voel. Onzekerheid is niet sexy!
Turkse mannen staan er niet om bekend dat ze erg goed in bed zijn (haha, dit verzin ik niet!), dus heel veel oordelen over de bedprestaties van vrouwen mogen ze niet. Een vrouw moet haast wel goed maken in bed wat de man niet kan! Mannen oordelen wel over hoe veel verschillende mannen de vrouw heeft gehad.
Mij is één keer overkomen dat een Turkse jongen waarmee ik toentertijd een paar keer mee op date was geweest, zich afvroeg met hoeveel verschillende mannen ik had geslapen. Het is me nooit eerder gevraagd door een jongen en ik ben van mezelf altijd al heel eerlijk geweest dus gaf ik hem eerlijk antwoord. Het is minder vaak gebeurd dan de vingers aan mijn twee handen, maar twee dates verder liep de relatie stuk. Hij gaf later via whatsapp aan dat het lag aan mijn ‘verleden’. Hij bedoelde dus het aantal mannen waarmee ik het bed had gedeeld. Blijkbaar zag hij mij als een slet! Veel deed dat mij niet, ik vond hém eerder zielig om zijn bekrompen mening dan mezelf om het feit dat ik afgerekend word op zoiets normaals.
Ik zal nooit overwegen mijn maagdenvlies te laten repareren. Ik ken niemand uit mijn omgeving die dat heeft overwogen of gedaan. Wel heb ik vage verhalen gehoord over het in je dijbeen prikken of snijden tijdens de huwelijksnacht zodat je door het bloed als een ontmaagd meisje overkomt tijdens je huwelijksnacht. Heel vreemd vind ik dat. Je liegt in feite je toekomstige levenspartner voor en wat heb je er eigenlijk aan?
Na vervelende ervaringen met Turkse mannen in mijn verleden ben ik goed afgeknapt op mannen uit mijn cultuur. Zo ook mijn zus. Zij is nu getrouwd met een Britse man. Zij heeft zich geheel van haar cultuur losgemaakt. Zelfs haar Turkse achternaam bestaat niet meer. Niks zou haar kunnen verraden dat ze in feite een Turkse vrouw is. Haar kinderen hebben Britse namen, ze praat nooit Turks (maar kan het wel). Ze komt niet meer regelmatig op bezoek naar de tantes en nichtjes van moeders kant. Daardoor is ze nu een beetje een ‘loner’.
Zelf zou ik dit niet kunnen. Veel kan en wil ik kwijt van mijn cultuur: de bekrompenheid, mijn achternaam die mij doet denken aan mijn overspelige vader en aan de constante hoge eisen die aan vrouwen worden gesteld. Maar de gezelligheid tussen de vrouwen in mijn familie en die verbondenheid die we hebben, kan en wil ik niet verliezen.
Vrouwen worden naar mijn mening niet alleen in islamitische landen onderdrukt, maar ook in moderne landen, zoals bijvoorbeeld hier in Nederland. Men stelt andere, hogere eisen aan vrouwen, dan aan mannen.
Kleed je mooi, maar niet te sexy. Gedraag je spontaan en open, maar niet te flirterig of asociaal. Er wordt nog steeds sneller een stempel op een vrouw gedrukt dan op een man. Omdat ik opgegroeid ben in beide culturen (de Turkse en de Nederlandse) zie ik dat er verschillen zijn in de opvattingen over de rol van de vrouw in de maatschappij. Toch vind ik dat beide culturen nog te bekrompen zijn jegens vrouwen. Verandering hierin zou fijn zijn. Moeten vrouwen zich maar aanpassen aan de heersende normen? Wat mij betreft is daar geen sprake van! Ik ben wie ik ben en mijn vrienden, familie en toekomstige levenspartner moeten maar van me houden zoals ik ben!
Tekst: Elif, Heske van der Vossen en Henna Goudzand Nahar
Beeld: Anne Tjin